Ciężarna pracownica – jakie ma prawa w pracy? Kiedy może skorzystać z urlopu macierzyńskiego? Czy musi przechodzić na urlop wychowawczy?
Dowiadując się o ciąży, przede wszystkim trzeba poinformować o tym przełożonego. Jednak nie wystarczą tylko słowa. Pracownica zobowiązana jest w takiej sytuacji do przedłożenia
do działu kadr – zaświadczenia lekarskiego, potwierdzającego ciążę. Od tego momentu, kobieta jest chroniona przez prawo. Co to oznacza? Między innymi to, że pracodawca nie może ani rozwiązać, ani wypowiedzieć umowy o pracę – w przypadku umowy na czas nieokreślony. W momencie pracy na czas określony bądź na okres próbny (przekraczający jeden miesiąc), pracodawca musi przedłużyć umowę do dnia porodu, gdy rozwiązanie umowy przypadałoby po trzecim miesiącu ciąży. Ponad to, pracodawca zobowiązany jest do niezatrudniania ciężarnej do pracy:
a. w godzinach nadliczbowych;
b. w porze nocnej;
c. o przerywanym czasie pracy;
d. zapewnienia ciężarnej stałego miejsca pracy, bez delegowania jej do wyjazdów służbowych.
Pracownica ciężarna ma prawo do odbywania badań lekarskich w godzinach pracy, jeżeli nie ma możliwości ich dokonania po pracy. Pracodawca w takiej sytuacji ma obowiązek zwolnić kobietę i pozwolić jej na opuszczenie zakładu, w celu przeprowadzenia badania.
W każdym takim przypadku, kobieta zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia.
Urlop macierzyński
Urlop macierzyński jest odpłatną przerwą w pracy, wynikającą z urodzenia dziecka.
Pierwszy dzień urlopu, jest dniem porodu. Można go także rozpocząć na 6 tygodni przed porodem. Wówczas po urodzeniu dziecka, urlop macierzyński pomniejszony jest
o wykorzystane wcześniej tygodnie.
Długość urlopu, zależy od ilości dzieci urodzonych w jednym porodzie, i wynosi:
– 20 tyg. – przy 1 dziecku;
– 31 tyg.– przy 2 dzieci;
– 33 tyg. – przy 3 dzieci;
– 35 tyg. – przy 4 dzieci;
– 37 tyg.– przy minimum 5 dzieci.
Po tym czasie, rodzic może przejść na urlop wychowawczy.
Wymiar urlopu wychowawczego
Z tego urlopu może skorzystać zarówno matka, jak i ojciec. Jest to urlop nieobowiązkowy
a warunkiem jego nabycia jest pozostawanie w stosunku pracy oraz posiadane minimum sześciomiesięcznego stażu pracy.
Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy z zastrzeżeniem, że jeden miesiąc z tego urlopu wykorzysta drugi rodzic (przykładowo: matka korzysta z urlopu przez 35 miesięcy, ojciec przez 1 miesiąc). Wykorzystanie 36 miesięcy urlopu przez jednego rodzica przysługuje tylko, gdy drugi rodzic dziecka: straci życie, ma ograniczone prawa rodzicielskie lub jest całkowicie ich pozbawiony.
Z takiego urlopu można skorzystać do 6 roku życia dziecka lub do 18 roku życia, gdy jest ono niepełnosprawne i posiada orzeczenie lekarskie.
Urlop wychowawczy nie musi być wykorzystany ciągiem. Można go podzielić na maksymalnie pięć części. Można z niego również zrezygnować – za zgodą pracodawcy.
